Αν έχεις ακουστά για τη Γλαρέντζα και τη σκωπτική έκφραση “Αντίο , Γλαρέντζα“και θέλεις να γνωρίσεις την ξακουστή φράγκικη πολιτεία , με το ονομαστό σε όλη τη Μεσόγειο λιμάνι της , μην την αναζητήσεις . Δεν υπάρχει πια . Οι τελευταίοι κατακτητές την κούρσεψαν και την αφάνισαν , όταν τους Φράγκους , τους Βενετσιάνους , τους Καταλάνους και τους Βυζαντινούς διαδέχτηκαν οι Τούρκοι. Μήτε το όνομά της επέζησε . Οι νεότεροι την είπαν Κυλλήνη. Ηταν το όνομα του επινείου της αρχαίας Ηλιδας, το οποίο όμως , δεν βρισκόταν στην ίδια θέση με τη Γλαρέντζα . Οι αρχαιολόγοι τοποθετούν την Κυλλήνη πολύ βορειότερα , κοντά στη λιμνοθάλασσα Κοτύχι , πάνω από τα σημερινά Λεχαινά. Ο Παυσανίας δεν την αντάμωσε κατά τις περιηγήσεις του . Είχε καταστραφεί και αυτή , ποιος ξέρει από ποιούς . Ούτε είναι γνωστό από που πήρε το όνομά της . Πιθανολογείται από το βουνό Κυλλήνη -τη σημερινή Ζήρια μα αυτό δεν είναι ξεκαθαρισμένο . Ο Παυσανίας , ωστόσο , μας μετέφερε την πληροφορία ότι την Κυλλήνη την έχτισαν οι Αρκάδες , και ότι εκεί , όπως άκουσε ο ίδιος , υπήρχαν περίλαμπροι ναοί αφιερωμένοι στον Ασκληπιό , την Αφροδίτη και άλλους θεούς . Σε αυτό το πλάτωμα , που έπιανε 200 στρέμματα έκταση ήταν παλιά χτισμένη η Γλαρέντζα. . Οι αρχαίοι ονόμαζαν το πλάτωμα και τα γύρω υψώματα Χελωνάτα , γιατί έμοιαζαν με καβούκι χελώνας , που το πιο ψηλό του σημείο βρισκόταν ανατολικότερα και όπου οι Φράγκοι κατακτητές είχαν στήσει , με περίσσεια τέχνη , ένα από τα πιο όμορφα και πιο γερά δυναμάρια του Μοριά , που θα δούμε στη συνέχεια , το Χλεμούτσι. Η Γλαρέντζα και το Χλεμούτσι ήταν οι δύο γωνιές ενός τριγώνου που η τρίτη του βρισκόταν στην Ανδραβίδα , τη φράγκικη πρωτεύουσα της Αχαίας και του Μοριά. . Η Ανδραβίδα , που οι Γάλλοι την είπαν Andreville , βρισκόταν πιο μέσα , στην ενδοχώρα , και δεν είχε κάστρα και οχυρά . Και τη διαφέντευαν το Χλεμούτσι και η Γλαρέντζα .